Quyển sách “Kể chuyện cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc” của TS. Bùi Thị Thu Hà, xuất bản năm 2009. Với 251 trang, khổ 21 cm, cung cấp nhiều thông tin thú vị về vị thân sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh để thế hệ trẻ nghiêng mình kính cẩn trước con người đã vì nước vì dân – Cụ Nguyễn Sinh Sắc.
Đọc tác phẩm mới biết Cụ Phó bảng được nhân dân Đồng Tháp nói riêng, nhân dân Việt Nam nói chung yêu mến không phải chỉ vì Cụ là thân sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh, mà còn vì lòng yêu nước, thương dân, cuộc sống thanh cao, giàu lòng nhân ái của Cụ. Nhìn vào cuộc đời Cụ, ta thấy sự phản chiếu tư tưởng của các nho sĩ thời đại:
“Dập dìu trống đánh cờ xiêu
Phen này quyết đánh cả triều lẫn Tây”
Vâng, đất nước, thời đại có những ảnh hưởng không nhỏ đến con người của Cụ. Mặc dù chưa tìm được đường cứu nước đúng đắn để hành động, lại chịu cảnh “một người nô lệ, lại còn nô lệ hơn” nhưng lập trường của một “nhà nho cuối mùa” thức thời có khí tiết, có tấm lòng thương dân, không chịu khuất phục trước cường quyền, không dung tha bọn giàu sang hống hách, đàn áp, cướp bóc nhân dân luôn được giữ vững. Mặt khác, tác giả còn cho chúng ta thấy: quê hương, gia đình nội ngoại, gia đình vợ, đặc biệt là người vợ sớm hôm tần tảo vì chồng, vì con – bà Hoàng Thị Loan đã có những tác động sâu sắc đến tư tưởng của Cụ.
Cuộc đời Cụ Nguyễn Sinh Sắc được kể lại như một bộ phim với tất cả sự sống động, chi tiết và chân thật nhất từ thời niên thiếu cho đến khi Cụ đi về cõi vĩnh hằng. Đặc biệt nhất là khoảng thời gian 18 năm sống trong lòng dân Nam kỳ lục tỉnh, xa các con thân yêu, xa quê hương, nhưng bù lại Cụ có cả một gia đình lớn rất đỗi thân thương của đông đảo bà con. Ngoài ra, sách còn là một quyển hồi ức về những câu chuyện có thật về tấm lòng của những con người phương Nam yêu mến tài đức của Cụ thân sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh khi che chở Cụ, khi góp tay chăm sóc và bảo vệ mộ Cụ ngay trong lòng địch. Đó cũng chính là lòng kính yêu, sự tin tưởng của những trái tim hướng về Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Có thể nói, cuộc đời cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc đã trở thành đề tài cho nhiều nhà nghiên cứu thuộc các lĩnh vực khác nhau. Bởi lẽ, không nói một cách quá khô khan như các nhà Sử học, không đánh giá quá chủ quan về các giai thoại, trái lại “Kể chuyện cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc” được viết rất dung dị mà trau chuốt trong từng câu văn, từng mẫu chuyện; luôn có sự kết hợp cả hai yếu tố lịch sử (sử học) và kể chuyện (văn học). Chính điều này là cơn gió lạ đem đến sự hứng thú khi tìm hiểu đề tài vốn đã trở nên quen thuộc – chân dung cuộc đời Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc.
“Kể chuyện cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc” được trân trọng giới thiệu phục vụ tại Thư viện tỉnh Đồng Tháp, Thư viện Quốc gia Việt Nam và Thư viện các tỉnh thành khác; Đặc biệt, sách được Thư viện tỉnh Đồng Tháp số hóa phục vụ miễn phí trên Websites www.thuviendongthap.vn.
Chương Đài